به گزارش همشهری آنلاین، یکی از مهمترین موضوعاتی که در این سال‌ها مورد توجه سینماگران قرار گرفته، پرداختن به زندگی رهبران تاثیرگذار در نقاط مختلف جهان است.
زندگی اغلب این افراد آن‌قدر نمایشی است که سازنده اثر خیلی نیاز به درام‌پردازی و تخیل ندارد و صرفاً اندکی تلاش می‌تواند تضمین‌کننده تولید اثری موفق و تماشایی باشد. با این همه متاسفانه با وجود گذشت بیش از ۴۰ سال از انقلاب ۵۷ که منتج به تغییر نظام سیاسی حاکم در ایران و عوض شدن شرایط حاکم در منطقه خاورمیانه شد، کمتر اثری از معمار این انقلاب روی پرده سینما یا شبکه‌های تلویزیون نقش بسته است.
البته نباید فراموش کرد که پرداختن به شخصیت‌های سیاسی همواره یکی از مشکل‌ترین کارها در امر فیلمسازی و سریال‌سازی است. به ویژه اگر آن چهره سیاسی از اقبال عمومی بسیار بالایی نیز بین مخاطبان برخوردار باشد. پرداختن به شخصیت و زندگی امام راحل (ره) نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ادامه تلاش کردیم آثاری را معرفی کنیم که به زندگی امام پرداخته‌اند.
«فرزند صبح» و حاشیه‌هایی که پایام ندارد
سال ۸۳ بهروز افخمی این فیلم را جلوی دوربین برد و سه سال روند تصویربرداری آن به طول انجامید. در ادامه برای مراحل فنی این فیلم نیز زمان زیادی صرف شد. با این همه «فرزند صبح» برای اولین بار در جشنواره بیست و نهم فجر رونمایی و با انتقادهای بسیاری از سوی منتقدان همراه شد. در همان روزها افخمی در اظهارنظری جالب توجه اعلام کرد این فیلم، فیلم او نیست.
او تدوین را مناسب نمی‌دید و از این جهت مسئولیتی در قبال نسخه نهایی برعهده نمی‌گرفت. به هر ترتیب این شرایط تا سال گذشته ادامه داشت. تا اینکه از رفع مشکل «فرزند صبح» اخباری منتشر شد و افخمی اوایل بهمن سال گذشته در یک برنامه رادیویی اعلام کرد این فیلم از ۱۵ خرداد ماه ۱۴۰۱ روی پرده سینماهای سراسر کشور اکران می‌شود. اکنون ۱۵ خرداد امسال را نیز سپری کردیم و خبری از اکران این فیلم نیست.
«فرزند صبح» تنها فیلم تولیدشده در سینمای ایران با موضوع زندگی امام خمینی (ره) است که گویا به شکلی غیررسمی برای همیشه روانه آرشیو شده است. این فیلم روایتی از مقاطع مختلف زندگی امام است که البته بیشتر بر دوران کودکی ایشان متمرکز شده و بخشی از آن نیز به دستگیری امام در پانزده خرداد می‌پردازد.
هدیه تهرانی، محمدرضا شریفی‌نیا، محمدعلی کشاورز، آتیلا پسیانی، الیکا عبدالرزاقی، فرهاد قائمیان و عبدالرضا اکبری از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند. شریفی‌نیا در فیلم در نقش سیداحمد خمینی و تهرانی نیز در نقش دایه امام حضور داشته و اکبری نیز نقش میانسالی امام را ایفا کرده است.
«معمای شاه» به کارگردانی محمدرضا ورزی
برخلاف سینما، در تلویزیون شاهد آثار بیشتری هستیم که در پی ادای دین به زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بودند. «معمای شاه» یکی از سریال‌های پرشخصیت تاریخی به کارگردانی محمدرضا ورزی است که با پرداختن به بخش‌هایی از زندگی محمدرضا پهلوی، به مقاطعی از زندگی امام (ره) نیز می‌پردازد. نقش امام را در این سریال شکرخدا گودرزی ایفا کرده است.
«روح‌الله» به کارگردانی سیامک صرافت
سریال «روح‌الله» به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی و کارگردانی سیامک صرافت در آستانه ایام ارتحال امام خمینی(ره) و ایام دهه فجر سال‌های ۹۱ و ۹۲ روی آنتن رفت.
این مجموعه تلویزیونی با محوریت زندگی امام خمینی (ره) ساخته شده است. قسمت‌هایی از «روح‌الله» با عناوین «این هفت نفر»، «پوست انداختن» و «نیمه‌شب» غم و اندوه مردم پس از شنیدن خبر ارتحال (ره) را به تصویر می‌کشد.
«روح‌الله» به سفارش گروه مجموعه‌های تلویزیونی شبکه دو بر اساس فیلمنامه‌ای از سعید نعمت‌الله ساخته شد و بازیگرانی همچون والا شهیری، شایان جلالی، مهدی فقیه، رحمان باقریان، حمیدرضا میلاد، مریم فخر، مهرداد سلیمی، نرگس نافذ، صفرعلی کوهی، مهدی نقد زاده، محمد خدمات، اشکان شریف نژاد، محمدرضا مربی دوست، محمد رشیدی و عزیزالله بیات در این سریال به ایفای نقش پرداختند.
این سریال چند قصه انتخابی و اقتباسی بر اساس برداشت‌هایی از زندگی امام (ره) و رابطه ایشان با همسایگان و کسانی که به دیدارش می‌رفتند را شامل می‌شود.
«یازده دقیقه و سی ثانیه» به کارگردانی بهروز افخمی
تله‌فیلم «یازده دقیقه و سی ثانیه» روایت گروهی از خبرنگاران تلویزیونی است که برای ضبط پیام حضرت امام(ره) درباره شروع جنگ تحمیلی در شهریور سال ۵۹ راهی جماران می‌شوند. در این فیلم تلویزیونی، بازیگرانی چون عبدالرضا اکبری، سیدابراهیم بحرالعلومی، یاشار افخمی، رضا صدیق، فرید لطف‌آور و محمد پیغمبرزاد به ایفای نقش پرداخته‌اند.
«یازده دقیقه و سی ثانیه» از محصولات سیمافیلم در سال ۱۳۸۷ است که در بخش مسابقه ویدئویی بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر حضور داشت و توانست توجه منتقدان را به خود جلب کند. داستان این تله‌فیلم با توجه به خاطرات کارگردان و همکارانش در تلویزیون در روزهای آغازین جنگ تحمیلی شکل گرفته است. عبدالرضا اکبری در این تله‌فیلم بار دیگر در نقش امام خمینی (ره) ایفای نقش کرده است.
«آفتاب و زمین» به کارگردانی جواد شمقدری
تولید سریال «آفتاب و زمین» در اواخر دهه ۷۰ در تلویزیون آغاز و اوایل دهه ۸۰ پخش آن از شبکه دو آغاز شد. این سریال بر اساس فیلمنامه‌ای از جلیل عرفان‌منش و تهیه‌کنندگی علیرضا سجادپور ساخته شد. شمقدری پیش از ساخت این سریال اثری مستند با عنوان «روایت انقلاب» را نیز با موضوع زندگی امام ساخته بود. این سریال روایت زندگی امام را از دوران زندگی پدر بزرگوار ایشان آغاز می‌کند و به مقطع تولد امام می‌رسد.
قرار بود در این سریال ابتدا مقطع تولد ساخته و در قدم‌های بعدی مقاطع دیگر زندگی ایشان به تصویر کشیده شود، اما ادامه سریال هرگز ساخته نشد و صرفاً تا دوران شش ماهگی امام خمینی (ره) را مورد توجه قرار داد. نکته جالب توجه این است که مقطع مورد اشاره سریال، با دوران قاجاریه و حکومت ناصرالدین‌شاه همزمان است و به دلیل تسلط و سلطه خان‌ها بر مناطق مختلف ایران، برخوردهای فراوانی میان آن‌ها و مردم شکل می‌گیرد. در این سریال مرحوم ولی‌الله مؤمنی نقش پدر امام را ایفا کرد.
علت اصلی انتخاب وی برای این نقش نیز چهره کمتر شناخته‌شده و تسلط بیانی وی برای خواندن متون و خطابه‌ها بود. حسین انصاری، مرحوم رضا سعیدی، بهمن دان، لعیا باستانی، ثریا سلطانی، ماشاءالله شاهمرادی‌زاده، برات‌الله شیبانی، غلامرضا عارف‌نژاد، مرحوم فرهاد خانمحمدی، مجید عبدالعظیمی و... دیگر بازیگران این سریال بودند. «آفتاب و زمین» در سال‌های اخیر بارها در قالب سریال و تله‌فیلم از شبکه‌های مختلف پخش شده است.
«صنوبر» به کارگردانی مجتبی راعی
تله‌فیلم «صنوبر» مجتبی راعی، دیگر کارگردانی است که به سراغ ساخت اثری سینمایی ـ تلویزیونی درباره امام خمینی (ره) رفته است. این فیلم با نام «صنوبر» مقابل دوربین رفت و بعدها با نام «سال سخت در خمین» در جشنواره فیلم فجر سال ۸۱ نمایش داده و سپس با همین نام در قالب سریالی شش قسمتی از تلویزیون پخش شد.
این اثر قرار بود در صدمین سالگرد تولد امام خمینی (ره) ساخته و عرضه شود اما با چند سال تأخیر مقابل دوربین رفت. صنوبر به تهیه‌کنندگی مهدی همایون‌فر ساخته شد و محصول سرمایه‌گذاری مشترک موسسه "عروج فیلم" و شبکه یک سیما بود. عروج فیلم یکی از زیرمجموعه‌های موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) است که آثار نمایشی در این زمینه را تولید می‌کند.
راعی در این اثر، به مقطع نوجوانی امام و زندگی این شخصیت در فاصله ۱۳ تا ۱۶ سالگی وی می‌پردازد. مقطعی که با آغاز جنگ جهانی اول در ایران همزمان است و با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، کشورمان از سوی بیگانگان مورد هجوم واقع می‌شود و روس‌ها از شمال کشور تا قزوین پیشروی می‌کنند و انگلستان نیز فعالیت‌های خود را همچنان ادامه می‌دهد.
در چنین شرایطی که کشور در اشغال بیگانگان است، در هر گوشه از کشور ایران هر فردی که ۱۰۰ سوار دارد، خود را شاه می‌نامد و در محدوده جغرافیایی مشخصی حکومت تشکیل می‌دهد. امیر مفخم یکی از این شخصیت‌هاست که در سریال به آن پرداخته شده است. او که خود زمانی از مشروطه خواهان بود و در فتح تهران نیز حضور داشت، حالا به یک دیکتاتور تبدیل شده است. اتفاق‌هایی که در این سریال روایت می‌شود، تأثیری جدی بر شکل‌گیری شخصیت روح‌الله دارد.
ساخت سریال از سال ۱۳۸۰ آغاز شد. دست‌اندرکاران سریال ابتدا قصد داشتند در خمین، محل واقعی وقوع رویدادها، سریال را بسازند اما به دلیل تغییرات فراوان جغرافیایی، امکان فیلمبرداری در این محل وجود نداشت و به همین دلیل تمامی دکورهای سریال در منطقه "کوهپایه" در حوالی اصفهان ساخته شد و سریال در همین منطقه مقابل دوربین رفت.
احمد بخشی زاده، جعفر دهقان، جهانگیر الماسی، حسین محجوب، مهوش صبرکن و محمود پاک‌نیت برخی از بازیگران آن هستند. محمود جعفری (شوهرعمه امام)، پریوش نظریه (عمه امام)، زهرا سعیدی (مادر امام) و علی یعقوب زاده (برادر امام) نیز از دیگر نقش‌های این اثر هستند. همچنین ایفای نقش نوجوانی امام خمینی نیز به یک نوجوان نابازیگر سپرده شد که پس از این فیلم، در اثر نمایشی دیگری حضور نیافت. فیلم «صنوبر» هیچ‌گاه امکان نمایش در سینماها را پیدا نکرد و صرفاً پخش تلویزیونی آن توانست مخاطبان را با این اثر آشنا کند.
«سال‌های حادثه» به کارگردانی سعید چاری
سریال «سال‌های حادثه» این سریال در گروه کودک و نوجوان شبکه پنج سیما در ۱۰ قسمت ۴۵ دقیق‌هایی و در سه فصل تولید شد. فصل اول این مجموعه مربوط به حوادث سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ می‌پردازد. فصل دوم به سال‌های ۵۷ تا ۶۸ اشاره دارد و فصل سوم نیز به سال ۹۱ و زمان حال می‌پردازد. نقطه اتصال این سه فصل نیز شخصیتی به نام «احمد علی» است که در سال‌های انقلاب به دنیا می‌آید و در ۹ سالگی با ارسال نامه‌ای به امام، از علاقه قلبی خود برای دیدار ایشان می‌گوید.
او به دعوت امام به تهران می‌آید اما به دلیل فوت امام خمینی (ره)، دیدار در جماران میسر نمی‌شود. احمدعلی در فصل سوم سریال سال ۹۱ به یک دانشمند هسته‌ای تبدیل شده و در جبهه مقابله با تحریم‌های غرب حضوری فعال دارد. به گفته کارگردان این سریال، در این اثر به مسائل سیاسی کشور پرداخته نمی‌شود و بیشتر به مسائل عرفانی و رابطه امام خمینی (ره) با کودکان پرداخته می‌شود.
دستمایه تحقیقی و پژوهشی سریال نیز کتابی است که تمام دست خط‌های امام خمینی (ره) زمانی که به نامه‌های کودکان و مردم جواب می‌دادند در آن موجود است.
در این سریال مخاطبان با چهره امام خمینی (ره) در دوران کهنسالی مواجه می‌شوند. نکته جالب این است که این نقش ابتدا به ولی‌الله مؤمنی، بازیگر نقش پدر امام در سریال "آفتاب و زمین" پیشنهاد و حتی این بازیگر تست گریم هم شد، اما انتشار تصاویر تست گریم، واکنش‌هایی منفی را پدید آورد و به همین دلیل بازیگری به نام «محمد آزادی» جایگزین وی شد.
منبع: هنرآنلاین
نظر شما